Leiden 2016 - Het Leidsche Senaatsprotest - 31 October 1940
Dit randschrift staat op het velletje persoonlijke postzegels.
Het schenkt aandacht aan ‘Het Leidsche Senaatsprotest’ op 31 oktober 1940
dat aan de bekende protesten op 26 november 1940 vooraf ging.
De Leidse hoogleraar volkenrecht prof. mr. B.M. Telders was één van de opstellers van ‘Het Leidsche Senaatsprotest’ waarin hij samen met toenmalig rechtendecaan professor Cleveringa streed tegen de zogenoemde Ariërverklaring (niet-Joodverklaring).
De bekende decaan prof. mr. R.P. Cleveringa hield op 26 november 1940 zijn vermaarde protestrede. Telders had nog aangeboden in zijn plaats die rede te houden, omdat hij – in tegenstelling tot zijn decaan – ongehuwd was.
De tekst van 'Het Leidsche Senaatsprotest' (in PDF) kunt u hier downloaden.
BENJAMIN MARIUS TELDERS Geboren 19 Maart 1903- buitengewoon hoog- leraar in het Volkenrecht te Leiden 1931- gewoon hoogleraar in het Volkenrecht en de Inleiding tot de Rechtswetenschap 1937- op 18 December 1940 door de Duitsers gear- resteerd wegens activiteit tegen het onrecht door hen gepleegd- draagt zijn opsluiting in de gevangenis te Scheveningen en de concentratiekampen te Buchenwald, Vught, Sachsenhausen en Bergen-Belsen in onge- broken geestkracht & is daar een steun voor en redder van vele medegevangenen- sterft in het vernietigingskamp Bergen-Belsen op 6 April 1945 MILES PRAESIDII LIBERTATIS |
miles praesidii Libertatis = |
Geschiedenis
Benjamin Marius Telders werd op 19 maart 1903 in Den Haag geboren. Hij was de zoon van advocaat en procureur Wilhelm Albert Telders en Johanna Wilhelmina Vlielander Hein. Na het doctoraalexamen rechten aan de Rijksuniversiteit te Leiden in 1926 promoveerde Telders op 6 mei 1927 op een volkenrechtelijk proefschrift bij W.J.M. van Eysinga als zijn Leidse promotor.
In 1931 werd hij op relatief jonge leeftijd aan de Rijksuniversiteit Leiden tot bijzonder hoogleraar volkenrecht benoemd.
In 1933 verhuisde Telders naar Leiden, wonend in een eigen groot huis aan het Rapenburg. In de kleine universitaire gemeenschap werd hij een bekende figuur.
In 1937 werd hij gewoon hoogleraar volkenrecht in Leiden.
Vanaf 24 september 1938 was hij partijvoorzitter van de Liberale Staatspartij.
Als deskundige van het volkenrecht had Telders ook veel belangstelling voor de internationale politiek. Hij was een fel tegenstander van het nationaalsocialisme dat in de jaren dertig in Duitsland opkwam.
Bijzonder scherp was zijn artikel in Het Liberale Weekblad van 2 december 1938, waarin hij na de pogrom van de Kristallnacht in Duitsland (van 9 op 10 november)
de reactie van de Nederlandse regering te lauw en te slap noemde en een royaler vluchtelingenbeleid bepleitte.
Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog schaarde Telders zich echter met volle overtuiging achter het regeringsbeleid Nederland strikte neutraliteit te doen betrachten.
Na de Duitse inval op 10 mei 1940 vond Telders dat de bezetter zich moest houden aan alle internationale regels en normen en de Nederlandse bevolking de vrijheid moest laten eigen overtuigingen en tradities te behouden. In juni 1940 zette hij in vier artikelen in de NRC uiteen waaraan de bezetter zich krachtens het volkenrecht had te houden. Hij protesteerde tegen de anti-Joodse maatregelen van de bezetter. In oktober 1940 veroordeelde hij in het Liberale Weekblad schendingen van het recht door de bezetter. Hij drong (tevergeefs) bij de Hoge Raad en het College van Secretarissen-Generaal aan op afwijzing van ondertekening van de ariërverklaring.
Hij steunde openlijk het protest op 26 november 1940 van prof. Cleveringa tegen
het ontslag van hun joodse collega E.M. Meijers.
De kritiek van Telders ontging de bezetter niet.
Na een verhoor op 11 december 1940 moest Telders zich op 18 december opnieuw melden bij de bezetter en werd hij gevangen genomen. Van 18 december 1940 tot
28 juni 1941 zat hij gevangen in het 'Oranjehotel' te Scheveningen.
Via de concentratiekampen Buchenwald (juni 1941 - januari 1944), Vught (januari 1944 -september 1944) en Sachsenhausen (9 september 1944 - februari 1945) kwam hij in februari 1945 terecht in het overvolle en hongerende kamp van Bergen-Belsen. Vlektyfus velde hem negen dagen voordat dit kamp eindelijk werd bevrijd.
bron: Nationaal Comité 4 en 5 mei
Uitgifte eerste velletje
Het velletje verschijnt op 26 november 2016.
Herdenkingsenvelop
Door de grote belangstelling in voorgaande jaren verschijnt op 26 november 2016 eveneens een herdenkingsenvelop.
Bij gemis aan een officieel PostNL-stempel - net als in 2011 t/m 2014 - is de envelop voorzien van een eigen stempelafdruk. In 2010 en 2015 werd ook gebruik gemaakt van een zelf ontworpen stempel.
In het stempel ziet u het Verzetskruis 1940-1945, dat ook op de persoonlijke postzegel is getoond. Geflankeerd door het geboortejaar en jaar van overlijden..
Klik op de envelop voor een grotere weergave.
Op de envelop ziet u de foto van de even daarvoor - op 6 april 1950 - onthulde plaquette in het Academiegebouw van de Leidse Universiteit. Ook de gedenksteen op het voormalige - zijn laatste - concentratiekamp Bergen-Belsen.
Het geheel is voorzien van informatieve teksten.
Met de juiste aandacht maak ik er melding van dat in 2022 de persoonlijke postzegel voor prof. mr. B.M. Telders in Bergen Belsen zijn plaats heeft gevonden met de andere objecten die met hem te maken hebben.
Bergen-Belsen was een krijgsgevangenen- en concentratiekamp waar tijdens de Tweede Wereldoorlog meer dan 70.000 mensen de dood vonden,