Bethlehemshof
Gerrit Franken van Hoogmade, een Leidse koopman, stichtte in 1630 het Bethlehemshof, gebouwd aan de noordkant van de Langegracht.
Gerrit was belijdend lidmaat van de Waterlandse Doopsgezinde Gemeente. Zijn twee zoons en een mede
lidmaat van de Doopsgezinde gemeente werden de eerste regenten over het hofje dat bestemd was voor 12 van zijn geloofsgenoten.
Bij de toewijzing van de huisjes kregen familieleden van de stichter voorrang.
Bethlehem was de naam die Gerrit koos voor het hofje, het betekent 'Broodhuis', Hebreeuws בית לחם, Beit Lechem.
In de 17e eeuw was er Leiden nog een Doopsgezinde Gemeente namelijk de Vlaamse Doopsgezinde Gemeente. Ook deze gemeente deed aan armen-, bejaarden- en ziekenzorg. Lidmaten van deze gemeente kochten in 1660 een stuk grond aan het Levendaal en lieten er een hofje bouwen met de bijbelse naam 'den Houcksteen', afgeleid van Psalm 118 vs. 120. Deze tekst stond ook gebeiteld onder het fronton.
In 1701 sloten de doopsgezinden die in het Bethlehemshof woonden zich aan bij het hofje 'den Houcksteen'. De Waterlanders sloten zich aan bij de Vlaamse Doopgezinden maar het bestuur van beide hofjes bleef nog gescheiden. Dit was misschien ook te danken aan het feit dat de rijke families Hennebo (Vlaams Doopsgezind) en Van Hoogmade (Waterlanders), die beide in de textielhandel actief waren, aan elkaar verbonden werden door middel van een huwelijk tussen Jan Hennebo en Henriëtte van Hoogmade van wie Gerrit van Hoogmade de grootvader was.
In 1811 waren de geschilpunten zo goed als verdwenen en werd de 'Algemeene Doops-gezinde Sociëteit' opgericht. Echter, de inkomsten van de gemeente liepen terug en de regenten konden het bestuur over twee hofjes in 1811 niet meer bolwerken.
De regenten van het Bethlehemshof aan de Langegracht verkochten hun hofje voor fl. 1.300.
Zij namen 'den Houcksteen' met fondsen en al over. De naam van het hofje aan het Levendaal veranderde in Bethlehem. Nu waren er twee hofjes met die naam in Leiden want het hofje aan de Langegracht voerde nog anderhalve eeuw die naam. Het werd door particulieren bewoond.
Voor de eerste dag van uitgifte - 27 april 2020 - is er een gelegenheidsenvelop.
Klik op de envelop voor
een grotere weergave.
De envelop is voorzien van een eigen stempelafdruk.
In het stempel ziet u de gevelsteen van "De Houcksteen", het hofje dat in 1811 werd samengevoegd met het "Bethlehemsfof". Naast het opschrift Leidsche hofjes ziet u in de leeuwenkop een deel van de gevelsteen binnen het poortgebouw.
Onder de tekst is de ingang van het poortgebouw aan het Levendaal te zien;
daarnaast het 17e eeuws aandoende hofje.