Tevelingshof

Het Tevelingshofje is gelegen aan de gedempte 4e Binnenvestgracht.
Het Tevelingshofje werd gesticht in 1655 en gebouwd in 1666 in opdracht van de Leidse kooplieden Jacob en Charles Tevel. Charles Tevel liet tijdens de pestepidemie van 1655 liet hij in zijn testament vast-leggen dat Jacob na zijn dood een hofje moest bouwen met twaalf huisjes

“alwaar ten allen tyden het conterfeytsel van hem Testateur zal moeten hangen.”

Charles Tevel bepaalde tevens dat

“de huiskens eewiglyk om aalmoese bewoond zullen worden, by eerlyke ende nugtere egte luiden, zonder kinderen zynde, als in ieder huiske een paar. "

Hij bepaalde voorts dat

“de egte luiden zullen moeten weezen boven de veertig jaren oud, ende Professie van de Gereformeerde Religie doende, zonder in eeniger natien onderscheid te maaken en doch vrunden van hem Testateur, zoo der eenige moogen zyn, en daar na luiden, die by hem gewoont, ofte gewrogt hebben, altijds voor andere praefereerende.”

Van het kapitaal dat overbleef na de bouw moest 300 gulden worden geschonken aan het Pesthuis.
Jacob en zijn vrouw Elisabeth van der Vinct lieten dit later in hun testament van 1661 uitbreiden tot twintig huisjes. Dit echtpaar kreeg maar liefst negen kinderen! Maar geen van hen had nageslacht (voor zover bekend).

Het Tevelingshof heeft aan drie zijden straten.
Om de beschikbare grond optimaal te benutten is de plattegrond licht ruit-vormig. De daardoor ontstane scheefheid is overal doorgevoerd, zowel de toegangs-poort, de vestibule, de vloertegels, de pomp, en zelfs de putdeksels. Van de twintig huisjes zijn er vier precies op de hoeken. Die hebben hun ramen aan de straatzijde.

Landmeter Johannes Dou heeft het terrein in juli 1666 opgemeten en stadstimmer-man Willem van der Helm was verantwoordelijk voor de bouw. Van der Helm, die ook een aantal stadspoorten ontwierp, bouwde in Classicistische stijl.
De huisjes zijn geheel van baksteen en hebben rechte kroonlijsten.
Aan de 4e Binnenvestgracht en de Pakhuisstraat nr. 11 zijn de ingangspartijen met houten omlijstingen.
In 1679 werd het hof uitgebreid naar 20 huisjes door bouwmeester Anthonie van Breetvelt die Van der Helm was opgevolgd als stadstimmerman.
De Regentenkamer, die zich boven de poort bevindt, is in 1782 verbouwd.
Hier hangen de portretten van de stichters.

Voor de eerste dag van uitgifte - 15 april 2019 - is er een gelegenheidsenvelop.
 

Klik op de envelop voor
een grotere weergave.

De envelop is voorzien van een eigen stempelafdruk.
In het stempel ziet u de ruitvormige contouren van het Tevelingshof vanuit de lucht gezien. Kijk maar eens op Google Earth.

De afbeeldingen op de envelop geven een mooie indruk:
Buiten staat de pomp centraal in de beslotenheid van het Tevelingshof en binnen - in de regentenkamer - kunt u een blik werpen op de portretten van de stichters.
De pestmeester was in de tijd van de stichters alom aanwezig, dus ook op de envelop. Zie ook hiernaast.

Onder de tekst ziet u een afdruk van het gesjabloneerd en bedrukt linnen behangsel uit 1783, dat slechts op drie plaatsen in Nederland nog is te bewonderen.

Opschrift toegangspoort

In de gevelsteen boven de toegangspoort aan de Binnenvestgracht staat de inscriptie dat het Tevelingshof in 1666 is gebouwd in opdracht van
de gebroeders Jacob en Charles Tevel.

Executeur-testamentair en eerste Regent Jacob Vromans, chirurgijn                   De houten pomp op de binnenplaats met is aan de bovenkant om en om versierd met twee wapens en twee florale motieven. De wapens zijn van de eerste regenten, Van Assendelft en Vromans.
Executeur-testamentair en eerste Regent Pieter van Assendelft, lid van de Veertigraad
		De gerestaureerde  regentenkamer is voorzien van gesjabloneerd en bedrukt linnen behangsel uit 1783, dat slechts op twee andere plaatsen in Nederland is te bewonderen.